Η Ηλιούπολη ανάμεσα στους «επηρεαζόμενους» και «υψηλού κινδύνου» Δήμους όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου

Βάσει της απόκρισης της πρόσφατης καταγραφής περιστατικών λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΔΝ) στη χώρα κατά την περίοδο 2025, η «Ομάδα Εργασίας (ΟΕ) για τον καθορισμό των επηρεαζόμενων περιοχών από τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές» του Υπουργείου Υγείας, συνεκτιμώντας και αξιολογώντας όλα τα διαθέσιμα επιδημιολογικά, εντομολογικά και γεωμορφολογικά δεδομένα, και συγκεκριμένα:

• τα δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας για τη λοίμωξη από τον ιό του ΔΝ σε ανθρώπους κατά την τρέχουσα περίοδο 2025, έως τις 08/08/2025,
• τα ιστορικά επιδημιολογικά δεδομένα της λοίμωξης από ιό ΔΝ στις ευρύτερες περιοχές έκθεσης των περιστατικών (σε όμορους Δήμους),
• τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των εκτιμώμενων περιοχών έκθεσης, σύμφωνα με τη διερεύνηση των δηλωθέντων κρουσμάτων, και
• τα διαθέσιμα εντομολογικά δεδομένα των ευρύτερων περιοχών έκθεσης των περιστατικών,

γνωμοδότησε και αποφάσισε ότι ανάμεσα στις «επηρεαζόμενες» και «υψηλού κινδύνου» περιοχές, όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου, για την περίοδο μετάδοσης 2025 (08/08/2025), περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων δήμων και η Ηλιούπολη, εφόσον εντοπίστηκε σύμφωνα με ενημέρωση του ΕΟΔΥ και του αρμόδιου τμήματος της Περιφέρειας Αττικής κρούσμα λοίμωξης από ιό Δυτικού Νείλου.

Σύμφωνα με το «Σχέδιο Δράσης για τη λοίμωξη από ιό του Δυτικού Νείλου» του Υπουργείου Υγείας (ΑΔΑ: 6ΤΖΕ465ΦΥΟ-ΛΛΟ), με βάση την εφαρμογή μέτρων που λαμβάνονται για την ασφάλεια του αίματος, ορίζονται περιοχές ως «επηρεαζόμενες» και «υψηλού κινδύνου», ως εξής:

• ως «επηρεαζόμενες» περιοχές: ορίζονται οι Δήμοι με πρόσφατη καταγραφή τουλάχιστον ενός κρούσματος λοίμωξης από ιό Δυτικού Νείλου (ΔΝ) σε άνθρωπο κατά την τρέχουσα περίοδο 2025, και
• ως «υψηλού κινδύνου» περιοχές: ορίζονται οι Δήμοι στους οποίους δεν έχει καταγραφεί κρούσμα σε άνθρωπο κατά την τρέχουσα περίοδο μετάδοσης 2025 (μέχρι στιγμής), αλλά συνδυάζονται παράγοντες κινδύνου για επικείμενη μετάδοση του ιού του ΔΝ σε ανθρώπους και καταγραφή κρουσμάτων (π.χ. εγγύτητα σε επηρεαζόμενες περιοχές/ γεωμορφολογικά δεδομένα, τρέχοντα και ιστορικά επιδημιολογικά δεδομένα της λοίμωξης, διαθέσιμα δεδομένα επιτήρησης της κυκλοφορίας του ιού σε κουνούπια/ζώα, στην ευρύτερη περιοχή).

Διευκρινίζεται ότι ο ορισμός συγκεκριμένων περιοχών ως «επηρεαζόμενων» και ως «υψηλού κινδύνου» χρησιμοποιείται προκειμένου να εξυπηρετήσει τους σκοπούς ασφάλειας του αίματος και αιμοεπαγρύπνησης, καθώς αφορούν σε περιοχές όπου εφαρμόζονται πρόσθετα μέτρα για τη μείωση του κινδύνου μετάδοσης του ιού του ΔΝ μέσω μετάγγισης.

Μέτρα για την ασφάλεια του αίματος που αφορούν σε όλες τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας της χώρας και ειδικότερα αυτές των «επηρεαζόμενων» και «υψηλού κινδύνου» περιοχών κοινοποιούνται από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α.).

Ο Δήμος Ηλιούπολης, στο πλαίσιο της διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας, βάσει της ετήσιας εγκυκλίου του Υπουργείου Υγείας για τα προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης κουνουπιών, έχει σε εξέλιξη διετές πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης κουνουπιών (2024–2025), το οποίο υλοποιείται από αδειοδοτημένη επιχείρηση καταπολέμησης εντόμων και τρωκτικών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος:

• Πραγματοποιείται πλήρης χαρτογράφηση και παρακολούθηση των σημείων – εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών.
• Διενεργούνται τακτικές εφαρμογές προνυμφοκτονίας ανά 15 ημέρες, σε φρεάτια ομβρίων, υδατοσυλλογές και λοιπά σημεία με στάσιμα ύδατα (Δημοτικό Κοιμητήριο, χώρος γκαράζ & ΣΜΑ, κεντρική πλατεία, κλειστό γυμναστήριο, άλση, χώροι πρασίνου, αυλές δημοτικών κτιρίων).
• Οι εφαρμογές γίνονται με εγκεκριμένα βιοκτόνα (προνυμφοκτόνα, ακμαιοκτόνα).
• Προβλέπονται εφαρμογές ακμαιοκτονίας με υπολειμματικούς ψεκασμούς σε περιπτώσεις έντονης όχλησης ή αυξημένου πληθυσμού ακμαίων και έκτακτες επεμβάσεις καταπολέμησης κουνουπιών εφόσον απαιτηθεί.
• Περιλαμβάνονται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την πρόληψη και την αποφυγή δημιουργίας εστιών.

Στις 16 Ιουλίου 2025, ο Δήμος Ηλιούπολης εξέδωσε σχετική ανακοίνωση για το εν εξελίξει πρόγραμμα διαχείρισης κουνουπιών, στην οποία αναφέρονται τα μέτρα πρόληψης και προστασίας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν προληπτικές παρεμβάσεις σε ιδιωτικούς χώρους και κατοικίες, όπως η απομάκρυνση στάσιμων νερών μέσα και έξω από το σπίτι, το άδειασμα ή η ανανέωση νερού σε πιατάκια γλαστρών, βάζα, βαρέλια, κουβάδες, ποτίστρες και λοιπά δοχεία τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, η κάλυψη ή απομάκρυνση παλιών ελαστικών, η κάλυψη πηγαδιών, δεξαμενών και βαρκών, η τοποθέτηση σητών σε πόρτες και παράθυρα, η απομάκρυνση λυμάτων, η χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος σε εξωτερικούς χώρους, η καθημερινή λειτουργία φίλτρων πισινών και σιντριβανιών, ο καθαρισμός υδρορροών και φρεατίων, το τακτικό κούρεμα γρασιδιού και φυλλωσιών, το πότισμα κατά προτίμηση το πρωί και η αντικατάσταση σπασμένων σωλήνων νερού.

Ως ατομικά μέτρα προστασίας για τους πολίτες συνιστώνται η χρήση ρούχων που καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο το σώμα (μακριά μανίκια, παντελόνια, ανοιχτόχρωμα και φαρδιά), η χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών στο δέρμα και στα ρούχα, η εφαρμογή εντομοκτόνων/εντομοαπωθητικών στον αέρα (φιδάκια, ταμπλέτες, αεροζόλ) με αυστηρή τήρηση των οδηγιών, η χρήση κουνουπιέρας, τα συχνά λουτρά καθαριότητας για απομάκρυνση του ιδρώτα και η χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών, καθώς ο αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών.

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα προληπτικά μέτρα στο Κοιμητήριο, το οποίο αποτελεί συχνή εστία αναπαραγωγής κουνουπιών λόγω της παρουσίας μικρών συλλογών νερού, κυρίως στα βάζα με λουλούδια. Συνιστάται η χρήση τεχνητών λουλουδιών μέσα σε βάζα που περιέχουν άμμο ή βάση αφρολέξ, η χρήση φυσικής βλάστησης σε γλάστρες χωρίς πιατάκια και, εφόσον χρησιμοποιούνται φυσικά λουλούδια σε βάζα, η προσθήκη άμμου ή βάσης αφρολέξ ή ενυδατικού τζελ βραδείας αποδέσμευσης.

Περισσότερες πληροφορίες για τα μέτρα προστασίας από τα κουνούπια είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ (https://eody.gov.gr/disease/koynoypia/), ενώ για τα εγκεκριμένα στη χώρα βιοκτόνα στον ιστότοπο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (https://1click.minagric.gr/oneClickUI/frmFytoPro.zul, επιλογή κατηγορίας «ΑΠΩΘΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΤΙΚΑ – ΤΠ-19»).

Η μείωση του πληθυσμού των κουνουπιών αποτελεί αποτέλεσμα συντονισμένων δράσεων στις οποίες συμμετέχουμε όλοι και ο Δήμος Ηλιούπολης καλεί τους πολίτες να συμβάλλουν ενεργά στην προστασία της υγείας τους και της δημόσιας υγείας ειδικά εφόσον η Ηλιούπολη συμπεριλαμβάνεται πλέον στους «επηρεαζόμενους» και «υψηλού κινδύνου» Δήμους όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου.